Цеплавым ударам называепда цяжкае парушэнне жыццядзейнасці арганізма, звязанае з яго перагрэвам.
Прафілактыка сонечнага і цеплавога ўдара
У цяперашні час стан атмасферы нашай планеты змяніўся і, на жаль, не ў лепшы бок, а гэта непазбежна прывяло і да змены пагодных умоў, якія ўсё часцей характарызуюцца анамальнымі праявамі. I зусім хутка мы зноў пачуем папярэджанне аб тым, што ў гарачы летні поўдзень лепш за ўсё заставацца дома, ужываць як мага болыш вадкасці, а да старых і дзецей ставіцца з асаблівай увагай, таму як менавіта яны з'яўляюцца той групай рызыкі, якая ў болышай ступені схільная атрымаць цеплавы або сонечны ўдар.
Цеплавым ударам называепда цяжкае парушэнне жыццядзейнасці арганізма, звязанае з яго перагрэвам.
Прычыны цеплавога і сонечнага ўдараў.
Прычыны цеплавога ўдару:
- высокая тэмпература навакольнага асяроддзя, у тым ліку занадта душнае надвор'е і цёплае адзенне;
- інтэнсіўная цяжкая фізічная нагрузка на арганізм;
- ужыванне міярэлаксантаў, якія могуць стань прычынай гіпертэрмічнага сіндрому.
Сонечны ўдар правакуе доўгае і інтэнсіўнае непасрэднае ўздзеянне сонечнага выпраменьвання на арганізм.
Прычынай сонечнага ўдару з'яўляецца выключна прамое дзеянне сонечных прамянёў на галаву.
Сонечны ўдар - гэта праблема, з якой мы можам сутыкнуцца выключна ў летні перыяд часу, у той час як цеплавой ўдар можна атрымаць і ў закрытым памяшканні, дзе нізкая вільготнасць і высокая тэмпература паветра. Прыкметы цеплавога і сонечнага ўдараў:
- галавакружэнне;
- галаўны боль;
- пачашчанае сэрцабіцце;
- млоснасць;
- халодны пот;
- пачырваненне скурных пакроваў твару;
- заняпад сіл.
У крытычных выпадках чалавек пад дзеяннем моцнага цяпла ці сонца можа страціць прытомнасць, а тэмпература цела можа падвысіцца да 41°С. Фактары, якія спрыяюць цеплавому і сонечнаму удару:
- занадта вялікая маса цела;
- стан павышанага псіхаэмацыйнага напружання;
- перашкоды для рассеівання цяпла - занадта шчыльная адзенне, дрэнна ветраемы памяшкання;
- сардэчна-сасудзістыя і эндакрынныя захворванні;
- праблемы неўралагічнага характару;
- прыём некаторых лекавых сродкаў;
Звычайна цеплавы ўдар пачынаецца раптоўна, але часам з'яўляюцца некаторыя непрыемныя сімптомы ў выглядзе боляў, ярка выяўленага адчуванні смагі і інш. Затым пульс чалавека пачашчаецца, часта становіцца арытмічным, скураныя пакровы становяцца ненатуральна сухімі і гарачымі, артэрыяльны ціск паніжаецца, з'яўляецца дыхавіца. У цяжкіх выпадках тэмпература цела павышаецца вышэй за 40°3, зрэнкі пашыраюцца, цягліцавы тонус парушаецца, з'яўляюцца курчы, можа нават здарыцца міжвольнае мачавыпусканне або дэфекацыя. Досыць часта цеплавы ўдар працякае на фоне насавых крывацёкаў, ваніт, дыярэі, анурыі (затрымкі вылучэння мачы).
Хуткая дапамога пры цеплавым або сонечным удары
Самае галоўнае - гэта як мага хутчэй змясціць хворага ў больш халоднае месца, для таго, каб хутчэй астудзіць арганізм. Ідэальны варыянт - гэта ванна з тэмпературай вады 18-20°С, але можа быць таксама і звычайнае змочванне скурных пакроваў пацярпелага чалавека вадой (пакаёвай тэмпературы), і мяккае абмахванне(паветра павінен быць цеплым). Пры магчымасці на галаву трэба пакласці лед, а падпахі і вобласць пахвіны абцерці спіртам.
Калі цеплавы або сонечны ўдар здарыўся не вуліцы, то пацерпелага трэба неадкладна змясціць у цень, максімальна вызваліць ад адзення, каб скура астуджалася , і абкласці так, каб ногі былі размешчаны вышэй, чым галава. Калі чалавек знаходзіцца ў прытомнасці, то карысна піць ваду дробнымі глоткамі, вада павінна быць пакаёвай тэмпературы.
Калі пацярпелы страціў прытомнасць, то ён абавязкова павінен быць дастаўлены ў лячэбную ўстанову для наступнага абследавання і лячэння.
Прафілактыка цеплавога і сонечнага ўдараў
Калі вы ці вашы блізкія валодаеце зніжанай устойлівасцю да дзеяння цяпла, то трэба абавязкова праводзіць акліматызацыю да высокіх тэмператур: правільна спланаваць распарадак дня і пітны рэжым. Мерамі прафілактыкі, спрыяльнымі для прафілактыкі перагравання і, як следства абязводжвання з'яўляюцца:
- ценявое сховішча ад прамых сонечных прамянёў,
- устаноўка ў памяшканнях сістэм кандыцыянавання, настольных, падлогавых, насценных вентылятараў, магчымасць скарыстацца душавой устаноўкай для астуджэння цела і т. п.
Адным з самых важных момантаў прафілактыкі цеплавога ўдару з'яўляецца прадухіленне абязводжвання арганізма, а значыць, у спякоту пажадана пазбягаць павышэння фізічнай нагрузкі, а таксама ўзмоцненых заняткаў спортам і піць як мага больш вадкасці. Аднак гэта не павінны быць алкагольныя напоі, моцны чай ці кава. Ваду трэба не толькі піць, але і абціраць вільготнымі сурвэткамі (ручніком) скуру.
Калі вы плануеце выхад на вуліцу ў спякотны дзень, аддайце перавагу вопратцы з лёгкіх, пажадана натуральных матэрыялаў светлых тонаў, а таксама памятайце пра галаўны ўбор.
Людзям сталага ўзросту і дзецям падчас падвышанай сонечнай актыўнасці (12-15 гадзін) лепш зусім ўстрымацца ад прагулак па свежым паветры, знаходзіцца ў гэты час на пляжы наогул не рэкамендуецца. Перш чым сесці ў салон аўтамабіля, які стаяў пад адкрытым небам у сонечны дзень, трэба спачатку адкрыць усе дзверы для скразнога ветрання. Акрамя вялікай колькасці вадкасці ў спякотныя дні трэба ёсць як мага больш садавіны і гародніны.